"Yaptığı Her
İyilikte Zarar Gören Adam": Yaşlılıkta Yalnızlık Bizi Nasıl Ölüme
Sürüklüyor?
Ve Yaşlılarımızı Neden
Yalnız Bırakıyoruz?
Geçenlerde, kahvemi
yudumlarken bir haberlere bakayım dedim ve karşıma çıkan o başlık tüm keyfimi
kaçırdı, içimi sarsıp titretti. Elazığ'ın Karakoçan ilçesinde 73 yaşındaki
emekli öğretmenimizin, Ahmet Misrani Derin'in (Şair Misrani), kendi mezar
taşını hazırlayıp intihar etmesi hepimizi derinden sarsan ve düşündüren bir
olaydır. Mezar taşında yazan "Yaptığı her iyilikte zarar gören adam Şair
Misrani" ifadesi, bir insanın son anlarında hissettiği derin hayal
kırıklığının, yalnızlığın ve belki de vefasızlığın bir özeti gibidir. Bir
eğitimci, bir şair, bir iyilikseverin hayatının bu kadar trajik bir sona
ulaşması, hepimizi sarsan ve vicdanımızı sorgulatan bu olay, yaşlılarımızın
sessizliğe gömülen yalnızlık ve çaresizlik sorununu bir kez daha en acı şekilde
gündeme getirmektedir.
Yaşlılıkta
Yalnızlık ve İntihar Riski:
Yaşlılık, hayatın doğal
bir döngüsü olsa da, modern yaşamın getirdiği hız ve kopukluk, bu dönemi birçok
kişi için zorlu bir hale getirmektedir. Yapılan araştırmalar, yaşlı bireylerde
yalnızlık, depresyon, kronik hastalıklar ve sosyal izolasyonun intihar düşüncelerinin
en önemli tetikleyicileri olduğunu göstermektedir.
Kayıplar:
Eş, arkadaş, akraba
kayıpları ve emeklilikle gelen statü yitimi, yaşlılarda derin bir boşluk hissi
yaratır.
İzolasyon:
Aileden ve toplumdan
uzaklaşma, bireyin kendini değersiz ve yük olarak görmesine neden olabilir.
Değersizlik Hissi:
Emekli öğretmenimizin
mezar taşındaki sözleri, iyiliğin bile karşılığını görememenin getirdiği
değersizlik ve hayal kırıklığının ne kadar yıkıcı olabileceğinin acı bir
kanıtıdır.
Yalnız Bırakmamak
İçin Ne Yapabiliriz?
Yaşlılarımızın hayatla
bağlarını koparmamaları, aksine bu dönemi huzur ve değer görerek geçirmeleri
hepimizin sorumluluğundadır.
Düzenli İletişim ve
Ziyaret:
Sadece özel günlerde
değil, düzenli aralıklarla ziyaret edin ve telefonla arayın.
"Meşgulüm" mazeretinin ardına sığınmayın. Birkaç dakikanızı ayırmak,
onların tüm gününü değiştirebilir.
Yaşadıkları yere yakın
oturmuyorsanız, komşularından veya güvendiğiniz kişilerden düzenli aralıklarla
durumlarını kontrol etmelerini rica edin.
Sosyal Destek
Mekanizmaları:
Yaşlılar için düzenlenen
sosyal kulüplere, kurslara veya aktivitelere katılmaları için onları teşvik
edin ve destekleyin. Yeni ilgi alanları edinmeleri, yalnızlık hissini
azaltacaktır.
Gönüllü kuruluşlar veya yerel yönetimler aracılığıyla sunulan sosyal hizmetlerden faydalanmaları konusunda yardımcı olun.
Toplumsal ve
Kurumsal Sorumluluk: Devlet ve Yerel Yönetimlere Çağrı:
Yaşlılarımızın sosyal
hayattan kopmaması ve yalnızlık hissinin önüne geçilmesi için bireysel çabalar
ne kadar değerliyse, kurumsal ve kamusal destek de o kadar hayati önem taşır.
Bu bağlamda, devlete ve yerel yönetimlere büyük sorumluluklar düşmektedir.
Bu sorumlulukların
yerine getirilmesi, daha kapsayıcı ve destekleyici bir toplum inşası için
elzemdir:
Sosyal Kulüplerin ve
Kursların Sayısının Artırılması:
Yaşlı bireylerin fiziksel
ve zihinsel sağlıklarını koruyacak, yeni ilgi alanları edinmelerini sağlayacak
sosyal kulüplerin, hobi kurslarının ve kültürel etkinliklerin sayısı
artırılmalı, bu alanlara ulaşım kolaylaştırılmalıdır.
Sosyal Hayata
Katılımın Teşviki ve Desteklenmesi:
Gönüllü kuruluşlar veya
yerel yönetimler aracılığıyla sunulan sosyal hizmetlerden faydalanmaları
konusunda yardımcı olunmalıdır. Yaşlılar için düzenlenen sosyal kulüplere,
kurslara veya aktivitelere katılmaları teşvik edilmeli ve desteklenmelidir.
Yeni ilgi alanları edinmeleri, yalnızlık hissinin azaltılmasında kritik rol
oynamaktadır.
"Yaşlı Dostu"
Programların Yaygınlaştırılması:
Yerel yönetimler, yaşlı
bireylere yönelik "Evde Destek", "Psikososyal Danışmanlık"
ve "Yaşlı Dostu Komşuluk" gibi programları yaygınlaştırmalıdır.
Özellikle yalnız yaşayanlar için düzenli kontrol ve destek mekanizmaları oluşturulmalıdır.
Hassasiyet ve Gözlem:
Yaşlı bireylerde uzun
süreli üzüntü, içe kapanma, iştah ve uyku düzensizlikleri gibi depresyon
belirtilerine karşı hassas olun.
"Artık kimseye
faydam yok," veya "Yaşamak istemiyorum," gibi ifadeleri asla
hafife almayın. Gerektiğinde profesyonel destek almaları için ısrarcı olun.
Bu topraklarda
"Yaşlılar Duası"nın kıymeti büyüktür. Hiçbir öğretmenimizin,
babamızın, annemizin, "Yaptığı her iyilikte zarar gören adam"
yazısını mezar taşına yazdırmak zorunda kalacağı kadar yalnız ve çaresiz
hissetmediği bir toplum dileğiyle...
Unutmayın: Yaşlılık hayatın bir yükü değil, bir tecrübedir; asıl yük, onları yalnız bırakmaktır.









